Bereketli bir yaz döneminden sonra Anadolu’muzun her köşesinden önce annelerimizin her sene olduğu gibi bu senede renkli kışa hazırlıkları görüntülerine şahit olduk. Ve sonunda kış yavaş yavaş kapımızı çalmaya başladı. Tabi mutfağımızdaki bu hazırlık görüntüleri üretimimize de yansımaktadır. Anadolu insanındaki merhameti her alanda görmek mümkündür, öyle ki bu merhametten olsa gerek bazı üreticilerimiz ahırlarını kışın kontrolsüz bir şekilde tamamen kapatmaktadır. Bizde bu ay ki yazımızda yaklaşan kış mevsiminde yetiştiricimizin hayvanlarına zarar görmeden ve daha kazançlı bir şekilde bu dönemi nasıl atlatabilir bunu kaleme almak istedik.Kışa girdiklerinde hayvanların bulunduğu koşulları yakından takip etmek gereklidir. Eğer bazıları kilo kaybetmeye başlarsa hava soğuduğunda ot miktarı artırılmış bir besleme ile bunu düzeltme şansı için yeterli zaman olacaktır. Eğer hava soğuk ve rüzgarlıysa, inekler kendilerini sıcak tutacak ekstra yeme ihtiyaç duyacaklardır. Hava rüzgarlıyken hayvanlar otlakta gezinmek yerine sabit bir noktada kalacak veya rüzgardan korunmak için kendilerine korunak olarak belirledikleri yapıların arkasında duracaktır. Aslında hayvana zarar veren soğuk havadan ziyade cereyan olarak da bilinen hava akımıdır. Otlar yemeye uygun bile olsa, gün içinde hava ısınana kadar otlamayabilirler. Bu sorun, günün erken saatlerinde ot veya ilave besinler verip onları otlakta gezinmeye yönlendirerek çözülebilir. Bir inek soğuk havada ısısını korumak için daha fazla enerji harcamak amacıyla daha fazla ot ve saman gibi kaba yeme ihtiyaç duyar, eğer yeterli yem yoksa ısıyı sağlamak için vücut yağlarından faydalanacaktır. Kaba yemdeki artış (ot veya saman bile) ısıyı yükseltecek ve hayvanı sıcak tutacaktır. Yüksek kalitede yonca kuru otu protein, kalsiyum, A vitamini ve diğer önemli besin maddelerini sağlayabilir ancak soğuk havada ısı için yeterli gelmeyebilir. Yonca tek başına ineği soğukta koruyamaz. Yonca lezzetli bir yem olduğu için inekler onu çok çabuk şekilde yiyerek parçalara ayıracak ve kilo kaybedecektir. Süt verim (Laktasyon) dönemindeki ineklere yonca ve kuru otu karışım halinde vermek, yoncayı sade olarak vermeye oranla daha ideal bir besleme olacaktır. Böylelikle hayvan yoncayla beraber diğer kuru yemi de lezzetle yiyecektir. Tüy ve yağ soğuğa karşı iyi bir yalıtım sağlar. Dolaysıyla yaşlı hayvanların vücunda genç hayvanlara göre yağ oranı daha fazla olduğu için yaşlı hayvanlar soğuktan daha az etkilenir. Yazlık bir tüy yapısı ile tipik bir sığır sıcaklık düştüğünde üşüyebilir ancak kalın bir tüy katmanı ile çok düşük sıcaklıklarda bile kendini sıcak tutabilecektir.
Aslında sıcak hava soğuk havaya oranla hayvanı daha çok strese sokar ve süt veriminde ciddi azalmalara neden olur. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesinde yapılan bir araştırmada -15 C derece de hayvanların süt veriminde %5 oranında bir artış gözlenmektedir. Şunu açıkça ifade etmek isterim ki tabi bu yapılan araştırmada en önemli unsur yem kalitesi olmaktadır. Soğuğa, vücut ısısını artırmak için metabolik hızını da artırmak yolu ile uyum sağlayabilir ancak bu aldığı besin maddesi miktarının artışı anlamına gelecektir. Dolaysıyla soğuk her zaman için sığırcılıkta bir dezavantaj değil aksine avantaja dönüştürülebilir. Tekrar ifade etmek isterim önemli olan kaliteli kaba yem vererek ve cereyan faktöründe koruyarak verim artışına bile yol açabilir.
Anadolu’nun üreten insanları, ürününüz bol ve kazancınız bereketli olsun.